Regendruppels tikken zachtjes op de auto als we stoppen op de verlaten parkeerplaats bij El Pantano de Elche. Het is een grijze meimorgen in dit bijzondere natuurgebied aan de oevers van de Vinalopó-rivier. Hoewel het weer niet direct uitnodigt tot een stevige wandeling, blijkt dit juist het perfecte moment om een verborgen parel aan de Costa Blanca te ontdekken.

El Pantano de Elche is zeker geen gewone bestemming; deze indrukwekkende constructie dateert al uit de 17e eeuw en vormt een fascinerend staaltje van historische techniek. Gebouwd met lokale materialen, diende deze dam oorspronkelijk als een vitaal irrigatiesysteem voor de Vinalopó-vallei. Een bewijs van vindingrijkheid uit vervlogen tijden, dat je hier nog steeds kunt bewonderen.

Boogdam perkt overstromingen in

Al in 1589 ontstond het plan om een dam te bouwen met als doel de overstromingen van de rivier in te perken. Ook wilden de plannenmakers een betere bevloeiing van de landbouwgronden realiseren. In 1632 begon de bouw onder leiding van Maestro Juaner del Temple.

Uiteindelijk ontstond een dam in boogvorm van ongeveer 22 meter hoog en 75 breed met een wanddikte aan de basis van 12 meter en 9 meter boven. De breedte van de structuur is ongeveer 75 meter. Dit waterbouwkundig werk wordt beschouwd als de eerste echte boogdam in Europa sinds de tijd van de Romeinen. Die gebruikten deze techniek al bij de bouw van bruggen.

El Pantano de Elche barst

Op 3 september 1793 verwoestte een overstroming een deel van het bouwwerk en raakte de dam buiten gebruik. Bijna een halve eeuw later gaf de stad Elche aan Maestro Jose González de opdracht de dam te herstellen. Vier jaar later was het werk voltooid. 

Rond 1920 werd onderaan de dam een elektriciteitscentrale gebouwd die voor stroom zorgde voor de stad Elche. In 1995 jaar barstte de dam opnieuw. Vanaf dat moment was de dam niet meer waterdicht. Pas in 2007 begon de restauratie die ruim een jaar later werd voltooid.

Degelijke wandelschoenen zijn onontbeerlijk

Vanaf de parkeerplaats beginnen we onze wandeling naar de dam. Het pad slingert door de ruige natuur van dit deel van de Costa Blanca. Al snel merken we dat dit geen gemakkelijke voettocht wordt. Duidelijk is dat de route een redelijke conditie vereist en minder geschikt is voor mensen die slecht ter been zijn. Degelijke wandelschoenen zijn dan ook absoluut essentieel, ervaren we.

Regen heeft het landschap omgetoverd tot een groene oase. Waar normaal gesproken droge, stoffige paden lopen, vinden we nu glibberige rotspartijen en modderige stukken die extra voorzichtigheid vereisen.

Juist deze omstandigheden geven de omgeving een bijzondere, bijna betoverende glans. Vogels fluiten en de geur van natte aarde en frisse begroeiing zweeft door de lucht. Op de achtergrond bruist het water dat enkele honderden meters verder naar beneden is gekletterd.

Paradijs voor natuurliefhebbers

Terwijl we klimmen, klauteren en glibberen door dit natuurparadijs, valt het ons op hoeveel verschillende vogelsoorten het gebied bevolken. El Pantano de Elche blijkt een populaire bestemming onder vogelliefhebbers te zijn. We zien diverse soorten vogels die zich laten lokken door het water en de weelderige vegetatie. Zelf zijn we geen vogelkenner, maar voor de ornithologen onder ons moet dit gebied een waar eldorado zijn.

Voor zover wij kunnen beoordelen is de diversiteit aan vogels indrukwekkend en we moedigen je van om dit zelf te ontdekken. Er zijn in dit gebied verschillende wandelpaden die je langs de rivier en door het prachtige landschap leiden. Sommige zijn toegankelijker dan andere, maar allemaal tonen ze de natuurlijke schoonheid van deze bijzondere plek. Ondanks de fysieke inspanning genieten we van elke stap.

Ultieme beloning: El Pantano de Elche

Na ongeveer een uur lopen, klimmen en glibberen horen we het eerste gemurmel van stromend water. Naarmate we dichterbij komen wordt het geluid sterker. Tegelijk komt een gevoel van opwinding naar boven. Wat gaan we zien, is het de moeite van een wandeling waard?

Als we ons doel naderen, wordt het geluid sterker. Hier wordt de vegetatie steeds weelderiger en de lucht voelt merkbaar frisser aan. Palmbomen en dichte begroeiing creëren een bijna tropisch tafereel – een welkome verrassing na de ruige klim, hoewel het laatste stukje tot de waterval een flinke uitdaging wordt. 

Onze schoenen zakken diep in de modder. Mogelijkheden om steun te zoeken zijn er niet. Voortdurend dreigen we weg te glijden. Dat gebeurt ook. Plotseling gaat Ankie onderuit en komt ze lelijk ten val. Zo blijkt maar weer: niet elke wandeling is geheel zonder risico.

Bruisende cascade van klanken

Dan opent zich plotseling een spectaculair uitzicht. Omgeven door weelderige vegetatie stort het water over de dam en de rotswand van El Pantano de Elche stort zich naar beneden. Door de recente regen heeft het een indrukwekkende kracht gekregen.

Wat begint als een gerommel in de verte groeit uit tot een bruisende cascade van klanken; het geraas van duizenden liters water die zich onstuitbaar naar beneden storten. Het klatert tegen rotsen, kolkt in diepe poelen en spat op in een mist van schuim.

Daarbij klinkt een bijna hypnotiserend patroon van plonsen, golven en gespetter creëert. Hoewel zwemmen onder de waterval om veiligheidredenen niet is toegestaan, is het een perfecte plek om te ontspannen en te genieten van de pure natuurlijke schoonheid.

Unieke combinatie van geschiedenis en natuur

Naast de dam ontdekken we een trap die via een openstaande getralide deur naar het meer voert. Achter de dam ligt, tussen de bergen van Elche en de Castelar heuvels, het stuwmeer van de Vinalopó. 

Met onze zwaar bemodderde schoenen nemen we dit laatste obstakel. Eenmaal boven zien we aan de ene kant het meer en aan de andere kant de waterval. Dit is met recht een beloning voor onze inspanningen van het afgelopen uur.

El Pantano de Elche biedt een unieke combinatie van geschiedenis en natuur die zowel geschiedenis- als natuurliefhebbers zal aanspreken. Het contrast tussen het eeuwenoude, historische monument en de wilde, ongerepte natuur erachter toont de veelzijdigheid van de regio Alicante.

Meer ontdekken in de omgeving

De ligging van El Pantano de Elche maakt het tot een ideale uitvalsbasis voor meer ontdekkingen. De historische stad Elche, met zijn beroemde palmentuin, ligt op korte afstand, evenals het prachtige natuurpark El Hondo.

Voor wie meer stedelijk vermaak zoekt: de stad Alicante is vlakbij en biedt tal van andere attracties, waaronder het Castillo Santa Barbara. Je kunt je bezoek aan El Pantano de Elche dus uitstekend combineren met andere uitstapjes in de regio.

Praktische informatie en tips

• Beste bezoektijd
  • El Pantano de Elche kan het hele jaar door worden bezocht, maar de lente en herfst bieden over het algemeen de aangenaamste temperaturen en het mooiste landschap. Onze ervaring in mei, ondanks de regen, bewijst dat ook druilerige dagen hun charme kunnen hebben wanneer de waterval op zijn krachtigst is.
• Wat meenemen
  • Vergeet niet je camera mee te nemen om zowel het historische monument als de betoverende waterval vast te leggen. Voor vogelliefhebbers is een verrekijker aan te raden. 
• Plan minstens drie uur in voor de complete route heen en terug, en neem voldoende water mee. Een lichte snack is geen overbodige luxe.
• Activiteiten
  • Tijdens de wandeling passeer je plekjes waar je bijvoorbeeld zou kunnen picknicken. Of, in ieder geval, een moment rust nemen om de indrukwekkende omgeving op je te laten inwerken. 
  • De verschillende wandelpaden bieden opties voor diverse niveaus, hoewel de route vanaf de parkeerplaats naar de waterval, zoals gezegd, een behoorlijke fysieke conditie vereist.

Vermoeidheid en glibberige stenen

Misschien vergt de terugtocht naar de auto nog meer voorzichtigheid dan de klim omhoog. Onze spieren zijn moe, de glibberige stenen lijken nog verraderlijker en onze schoenen zijn zwaar van de modder. 

Ook El Pantano de Elche bewijst dat de Spaanse Costa Blanca meer te bieden heeft dan alleen stranden. Deze combinatie van 17e-eeuwse geschiedenis, natuurlijke schoonheid en een rijke vogelpopulatie maakt het tot een unieke bestemming die wij aanraden om zelf te ontdekken.