Om met een cliché te beginnen: een goede voorbereiding is het halve werk. Laat nou net dat halve werk er vaak bij inschieten als het gaat om het schrijven van een boeiend reisverhaal. Opmerkelijk, want die voorpret moeten we niet onderschatten. Menig vakantieganger is al tijden voor vertrek druk in de weer met het verzamelen van informatie over de reisbestemming. Zorgvuldig wordt een selectie gemaakt van de kleding die vereist is en welke route gevolgd moet worden. Ook een overzicht van de niet te missen bezienswaardigheden behoort bij de voorpret.
Plezierig werk, dat wel
Zo ook de professionele schrijvende reiziger, maar die doet er nog een schepje bovenop. Althans, in de meeste gevallen. Misschien komt dat doordat die niet voor zijn lol op pad gaat. “Het blijft wel werk hoor. Plezierig werk, dat wel. Maar gewoon werk”, was vaak de reactie op jaloerse uitlatingen als iemand uit mijn werkkring op het punt stond af te reizen naar een exotische bestemming. Om met een boeiende reisimpressie terug te keren.
Zonder dat de aanstaande reiziger zich dat realiseerde, sloeg hij daarmee de spijker op de kop. Schrijvend reizen betekent hard werken en vereist noeste arbeid. Tenminste als je thuis wilt komen met een doorwrocht verhaal of onderweg regelmatig een lezenswaardig blog wilt publiceren.
In de binnenstad van Hamburg
Dat werk begint thuis. Laten we een praktische situatie onder de loep nemen, bijvoorbeeld de uitnodiging die ik kreeg van een toeristenbureau in een Duitse havenstad. Naast een voorbeschouwing over een aanstaande beurs in het expositiecomplex zouden we, aldus de uitnodiging, een interessante toeristische toer maken door de binnenstad van Hamburg. Zoals viel te verwachten, werd in mijn werkring direct een relatie gelegd met de fameuze Reeperbahn in het al even bekende Sankt Pauli.
Nu kende ik Hamburg al van eerdere bezoeken en ik was altijd gefascineerd door de enorme bedrijvigheid in en rond de haven. Toen ik in de jaren ’90 voor het eerst in de stad verzeild raakte, was vrijwel het gehele haventerrein een vrijhandelszone. Overal kwam je slagbomen en controleposten tegen. Met het opheffen van de grenzen binnen Europa verdween ook dat douanegebied.
Uitgebreid bronnenonderzoek
Nadat ik mijn voornemen om van de uitnodiging gebruik te maken bekend had gemaakt, moest ik verschillende keren uitleggen wat ik in hemelsnaam in Hamburg had te zoeken. Toeristisch gezien was er niets te beleven, zo luidden de opvattingen.
Die negatieve geluiden riepen bij mij het gevoel op dat ik, waarschijnlijk geheel tegen de verwachting in, extra mijn best moest doen om met een aantrekkelijk verhaal thuis te komen. In de weken voorafgaand aan mijn vertrek besteedde ik elk vrij moment aan onderzoek. Internet is een dankbare bron, maar in de bibliotheek vond ik minstens zoveel betrouwbare informatie. Gestaag groeide het gevoel dat mijn trip naar een van de grootste havensteden van Europa niet zonder resultaat zou blijven.
Miniatuurauto’s, vliegtuigen en schepen
Dankzij die gedegen voorbereiding belandde ik in een geheel gerenoveerde voormalige industriewijk van de stad. Daar bevond zich het maritiem museum waar ontelbare – schattingen gaan uit van enkele tienduizenden – miniatuur auto’s, vliegtuigen en schepen stonden opgeteld.
Uren heb ik er doorgebracht. Net als in de trendy café’s en restaurants in de naaste omgeving. Ook de tunnel die de twee oevers van de Elbe met elkaar verbindt, heb ik bezocht. Door mijn onderzoek voorafgaand aan mijn reis kon ik daar een boeiend artikel aan wijden.
Die oeververbinding, de St. Pauli-Elbetunnel, ook wel Alter Elbetunnel genoemd, is gereedgekomen in 1911 en kostte ruim tien miljoen goudmark. Op 22 juli 1907 startte de Duitse aannemer Philipp Holzmann, onder toezicht van Otto von Stockhausen, met de bouw.
Om onder water te kunnen werken, werd er overdruk in de werkkamers gerealiseerd. Regelmatig werden de arbeiders vanwege de drukverschillen slachtoffer van de caissonziekte. Van de 44-duizend arbeiders overleden er drie tijdens de bouw en meer dan zeventig kregen ernstige gezondheidsproblemen.
De Alter Elbetunnel tussen het centrum van de stad en de kades en werven aan de zuidelijke oever van de rivier, is bijna 450 meter lang en de bodem ligt 24 meter onder het maaiveld. Er zijn twee tunnelbuizen met een diameter van zes meter. Voor veel havenarbeiders betekende destijds de tunnel een behoorlijke verkorting van de reistijd.
Fietsers gratis in de tunnel
Om de tunnelbuizen te bereiken zijn er aan beide zijden van de rivier vier liften geïnstalleerd. Die brengen voetgangers, fietsers en auto’s van het straatniveau naar de tunnel en terug.
Als je in Hamburg bent is een bezoek aan de tunnel de moeite waard. Het gehele jaar kunnen fietsers gratis afdalen naar een van de tunnelbuizen om er aan de andere oever met de lift weer uit te komen. Motorvoertuigen kunnen alleen van maandag tot en met vrijdag tussen 8 uur en 18 uur gebruik maken van de tunnel.
Ziehier een beschrijving van de bijzondere tunnel in Hamburg. In vrijwel elke gids van de stad staat het bouwwerk in soortgelijke bewoordingen beschreven. Interessant, maar het blijven feiten en cijfers waar geen enkele emotie uit spreekt.
‘Dat wil ik ook’
Kan het anders? Zeker. Om te beginnen kun je zelf van de tunnel gebruik maken en beschrijven hoe het is om met de lopende of fietsende forensen gebruik te maken van de meer dan honderd jaar oude oeververbinding. Je kunt de lezer meenemen tijdens mijn wandeling of fietstocht. Na het lezen van je tekst zou de lezer moeten denken, dat wil ik ook.
Dat een degelijke voorbereiding tot aangename verrassingen kan leiden, is duidelijk. Als de voorbereidingen, de oriëntatie is voltooid, is het verstandig enige tijd te nemen om alles te laten bezinken. Ordening van alle gegevens. Niet alleen op papier of in digitale bestanden op de computer, maar ook in je hoofd.
Kijken, luisteren, proeven, ruiken
Nadat we de gedegen voorbereiding achter de rug hebben, de verzamelde gegevens hebben omgevormd tot behapbare informatie en een reisplan hebben gemaakt, begint op de plaats van bestemming het echte werk. Daar start een ware ontdekkingsreis beginnen die begint zodra we uit het vliegtuig, de bus, de auto of de trein stappen. Waarnemen, kijken, luisteren, ruiken, proeven en indrukken opdoen. Dit alles natuurlijk met het opschrijfboekje in de ene, de pen in de andere hand, de camera onder handbereik.
Dit is het moment waarop de gedegen voorbereiding zijn vruchten afwerpt. Nu hoeven we niet langer de gebaande paden te volgen, de geijkte plekken te bezoeken. Nee, het avontuur begint. Onze zoektocht naar het onbekende vangt aan en we kunnen onze lezers verrassen.
Geef een reactie